Đề bài: Phân tích cảnh vượt thác trong Người lái đò sông Đà
Phân tích cảnh vượt thác trong Người lái đò sông Đà
I. Dàn ý Phân tích cảnh vượt thác trong Người lái đò sông Đà (Chuẩn)
1. Mở bài:
– Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân, tác phẩm “Người lái đò sông Đà” và cảnh vượt thác trong “Người lái đò sông Đà”.
2. Thân bài:
a. Trình bày khái quát về tác giả Nguyễn Tuân và tác phẩm “Người lái đò sông Đà”:
– Nguyễn Tuân (1910 – 1988) là người tài hoa, uyên bác, thích khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên và con người ở mọi miền đất nước, có phong cách nghệ thuật ngông ngạo, khác người.
– “Người lái đò sông Đà” được rút từ tập tùy bút “Sông Đà”, là “thứ vàng mười đã qua thử lửa” mà Nguyễn Tuân đã khám phá ra khi đến với Tây Bắc.
b. Trình bày khái quát về cảnh vượt thác trong “Người lái đò sông Đà”:
– Cảnh vượt thác trong “Người lái đò sông Đà” là cảnh “xưa nay chưa từng có”, là cuộc chiến dữ dội giữa thiên rộng lớn với con người bé nhỏ.
– Cảnh vượt thác được tái hiện ở ba trùng vi thạch trận với những thử thách nghiệt ngã khác nhau và sự tài tình của ông lái đò khi vượt qua cả ba trùng vi thạch trận an toàn.
c. Cảnh vượt thác ở trùng vi thạch trận thứ nhất:
– Sự đối mặt giữa thiên nhiên và ông lái đò:
+ Những hòn đá trông nghiêng thì y như là đang hất hàm hỏi cái thuyền phải xưng tên tuổi trước khi giao chiến.
+ Ông lái đò được đặt vào một tình huống đầy cam go, “hai tay giữ chặt mái chèo”, hiên ngang như một tướng soái phóng thẳng vào đối phương.
– Cuộc chiến giáp lá cà diễn ra:
+ Sóng nước dữ dội, hò la, “đá trái”, “thúc gối” vào bụng, vào hông con thuyền, bám lấy thuyền như đô vật, nó tung ra những đòn hiểm độc nhất để “bóp chặt lấy bộ hạ người lái đò”.
+ Ông lái đà kiên cường, vượt qua sông, nước, thác đá “cố nén vết thương”, “mặt méo bệch đi”, “đánh đòn tỉa, đòn âm vào chỗ hiểm”, cố gắng giữ tỉnh táo để vật lộn với sóng thác và vượt qua thạch trận ở vòng thứ nhất an toàn.
d. Cảnh vượt thác ở trùng vi thạch trận thứ hai:
– Ở vòng này tăng thêm nhiều cửa tử và chỉ có một cửa sinh để đánh lừa con thuyền rơi vào hố đen.
– Ông lái đò đã nắm chắc được binh pháp của thần sông, thần đá, không một phút nghỉ tay ông đò đã phá luôn trùng vi thạch trận thứ hai, ông “ghì cương bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh” khiến cho thằng đá tướng “tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng”.
e. Cảnh vượt thác ở trùng vi thạch trận thứ ba:
– Trùng vi thạch trận thứ ba ít cửa hơn, bên phải bên trái đều là luồng chết.
– Ông lái đò đã chiến thắng bằng những động tác táo bạo, ông khôn ngoan vượt qua mọi cạm bẫy của thác ghềnh và đưa con thuyền về đích an toàn.
f. Đánh giá:
– Cảnh vượt thác trong “Người lái đò sông Đà” đã ngợi ca kỳ tích của ông lái đò trong thế đối lập với thiên nhiên.
– Ông lái đò mang dáng vẻ của người anh hùng thầm lặng trong cuộc chiến với thiên nhiên dữ dội, qua đó ta thấy được sự tài hoa, uyên bác của ngòi bút Nguyễn Tuân.
– Tác giả đã sử dụng nghệ thuật miêu tả giàu chất tạo hình cùng hàng loạt các động từ để khẳng định vẻ đẹp của ông lái đò trước trận chiến cam go với dòng sông Đà.
3. Kết bài:
– Khái quát lại về cảnh vượt thác trong “Người lái đò sông Đà”.
II. Bài văn mẫu Phân tích cảnh vượt thác trong Người lái đò sông Đà (Chuẩn)
Mỗi một vùng đất mà chúng ta đi qua đều để lại trong ta những dấu ấn riêng biệt bởi nó mang những nét đặc trưng về văn hóa, lịch sử, địa lí của từng vùng. Đến với Tây Bắc xa xôi cùng làn sương khói mờ ảo Nguyễn Tuân cũng không khỏi bị ấn tượng với thiên nhiên, cảnh vật nơi đây. Có lẽ vì thế mà hình ảnh dòng sông Đà rẽ theo một lối riêng với một cá tính riêng biệt đã trở thành ngọn nguồn cho cảm hứng thi ca của nhà văn. Giữa thiên nhiên hùng vĩ ấy đã khiến cho con người trở nên bé nhỏ hơn bao giờ hết. Qua cảnh vượt thác trong “Người lái đò sông Đà” của Nguyễn Tuân đã ngợi ca vẻ đẹp bình dị của con người lao động khi chiến đấu với sự hung bạo, dữ dội của thiên nhiên.
Nguyễn Tuân (1910 – 1988) là người tài hoa, uyên bác, thích khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên và con người ở mọi miền đất nước. Ông là nhà văn có phong cách nghệ thuật ngông ngạo, khác người, ông luôn tìm kiếm chất vàng của thiên nhiên cùng “thứ vàng mười đã qua thử lửa” ở tâm hồn người lao động. “Người lái đò sông Đà” được rút từ tập tùy bút “Sông Đà”, là “thứ vàng mười đã qua thử lửa” mà Nguyễn Tuân đã khám phá ra khi đến với Tây Bắc thơ mộng và hùng vĩ.
Cảnh vượt thác trong “Người lái đò sông Đà” được Nguyễn Tuân ví là cảnh “xưa nay chưa từng có” bởi đây là cuộc chiến dữ dội giữa thiên rộng lớn với con người bé nhỏ. Nguyễn Tuân đã chú ý tô đậm nét tài hoa nghệ sĩ bởi với ông nét tài hoa nghệ sĩ của con người không chỉ thể hiện trong việc sáng tạo nghệ thuật mà còn ở nhiều lĩnh vực, hoạt động khác nữa. Cảnh vượt thác được tái hiện ở ba trùng vi thạch trận với những thử thách nghiệt ngã khác nhau đã đề cao sự gan dạ, trí, dũng của ông lái đò khi vượt qua cả ba trùng vi thạch trận an toàn.
Ở trùng vi thạch trận thứ nhất là sự đối mặt giữa thiên nhiên và ông lái đò. Nguyễn Tuân đã lấy thác đá để diễn tả sự hùng vĩ của sông Đà giống như các nhà văn thường dùng lửa để tả nước. Đá bờ sông dựng vách thành nhưng lại hẹp đến mức “chẹt như một cái yết hầu” khiến cho con nai, con hổ cũng có thể nhảy vọt từ bờ này qua bờ kia sông. Cách sử dụng từ ngữ sáng tạo của nhà văn giúp cho người đọc có thể hình dung rõ khung cảnh nơi đây hung hiểm, đáng sợ biết nhường nào. Gần đến con thác “sóng bọt trắng xóa cả một chân trời” và chúng sẵn sàng nhổm dậy để vồ lấy con thuyền. Chúng như những sinh thể có khối óc để bày binh bố trận, cản trở sự di chuyển của con thuyền. Những hòn đá trông nghiêng thì y như là đang hất hàm hỏi cái thuyền phải xưng tên tuổi trước khi giao chiến. Ông lái đò được đặt vào một tình huống đầy cam go, “hai tay giữ chặt mái chèo”, hiên ngang như một tướng soái phóng thẳng vào đối phương. Ông lái đò một mình chiến đấu với dòng sông hung bạo như trận đồ bát quái, nó chỉ trực chờ cơ hội để giết chết ông lái đò.
Cuộc chiến giáp lá cà giữa ông lái đò và dòng sông diễn ra với sóng nước dữ dội, hò la, “đá trái”, “thúc gối” vào bụng, vào hông con thuyền, bám lấy thuyền như đô vật, nó tung ra những đòn hiểm độc nhất để “bóp chặt lấy bộ hạ người lái đò”. Ông lái đà kiên cường, vượt qua sông, nước, thác đá “cố nén vết thương”, “mặt méo bệch đi”, “đánh đòn tỉa, đòn âm vào chỗ hiểm”, cố gắng giữ tỉnh táo để vật lộn với sóng thác và vượt qua thạch trận ở vòng thứ nhất an toàn. Ông đã nén chịu nỗi đau về thể xác do cuộc vật lộn với sóng thác gây nên để cố giữ tỉnh táo, giữ vững nghị lực trí tuệ để vật lộn với sóng thác, vượt qua thạch trận ở vòng thứ nhất.
Sang đến trùng vi thạch trận thứ hai, khó khăn lại nối tiếp khó khăn đòi hỏi chí cam trường và sự khéo léo của người lái đò thì mới có thể vượt qua được. Ở vòng này tăng thêm nhiều cửa tử và chỉ có một cửa sinh để đánh lừa con thuyền rơi vào hố đen. Bằng sự am hiểu về tính nết của dòng sông và quy luật phục kích của đá nước, ông lái đò đã thay đổi chiến lược ở vòng vây thứ hai. Ông lái đò bình tĩnh vượt qua các cửa tử và những dòng thác hùm beo. Ông nắm chắc được binh pháp của thần sông, thần đá nên không một phút nghỉ tay ông đò đã phá luôn trùng vi thạch trận thứ hai, ông “ghì cương bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh” khiến cho thằng đá tướng “tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng”.
Trùng vi thạch trận thứ ba còn đáng sợ hơn cả vì nó ít cửa hơn khi bên phải bên trái đều là luồng chết. Thiên nhiên ngày càng dữ dằn như tranh đấu với con người để khẳng định sự sống. Ông lái đò đã chiến thắng bằng những động tác mạnh mẽ, dứt khoát, ông khôn ngoan vượt qua mọi cạm bẫy của thác ghềnh và đưa con thuyền về đích an toàn. Ở vòng vây thứ ba, ông “phóng thẳng con thuyền, chọc thủng cửa giữa” rồi “vút qua cổng đá cánh mở cánh khép” một cách nhanh chóng. Ông lái đò mang dáng vẻ của người anh hùng nhưng lãng mạn trong cuộc thủy chiến, ông đặt mình vào thử thách là sự đối mặt thản nhiên rất đỗi đời thường vì chẳng có ai bàn thêm lời nào về cuộc chiến vừa qua.
Cảnh vượt thác trong “Người lái đò sông Đà” đã ngợi ca kỳ tích của ông lái đò trong thế đối lập với thiên nhiên. Ông lái đò mang dáng vẻ của người anh hùng thầm lặng trong cuộc chiến với thiên nhiên dữ dội, qua đó ta thấy được sự tài hoa, uyên bác của ngòi bút Nguyễn Tuân. Vẻ đẹp của ông lái đò chính là vẻ đẹp của con người trong thời đại mới vì với Nguyễn Tuân thì “người anh hùng không chỉ có trong chiến đấu mà còn có ngay trong cuộc sống đời thường”. Tác giả đã sử dụng nghệ thuật miêu tả giàu chất tạo hình cùng hàng loạt các động từ để khẳng định vẻ đẹp của ông lái đò trước trận chiến gay cấn với dòng sông Đà.
Qua cảnh vượt thác trong “Người lái đò sông Đà”, Nguyễn Tuân đã khẳng định được “thứ vàng mười đã qua thử lửa” của núi rừng Tây Bắc. Sông Đà mang vẻ đẹp hùng vĩ dữ dội nhưng cũng rất đỗi thơ mộng trữ tình đã trở thành nguồn cảm hứng để nhà văn có thể lột tả cảnh vượt thác của ông lái đò một cách hấp dẫn như vậy.
—————HẾT—————–
Bài Phân tích cảnh vượt thác trong Người lái đò sông Đà trên đây sẽ là nguồn tài liệu để các em tự làm giàu kho tàng tri thức cho chính mình. Ngoài ra, để có cái nhìn đa chiều hơn về dòng sông Đà thì các em có thể tham khảo thêm những bài viết sau: Cảm nhận tính cách hung bạo sông Đà trong Người lái đò sông Đà, Cảm nhận vẻ đẹp trữ tình của sông Đà trong Người lái đò sông Đà, Cảm nhận về hình tượng người lái đò sông Đà trong cảnh vượt thác, Phân tích hình ảnh thiên nhiên và con người trong đoạn trích Người lái đò sông Đà.
Bản quyền bài viết thuộc trường trung học phổ thông Sóc Trăng. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận.
Nguồn chia sẻ: Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng (thptsoctrang.edu.vn)
