Các máy cơ đơn giản mà trong thực tế người ta thường sử dụng như tấm ván đặt nghiêng, xà beng, ròng rọc,…các máy cơ đơn giản này có tác dụng giúp con người dễ dàng di chuyển hoặc nâng các vật lên cao.
Chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết Máy cơ đơn giản là gì? Có tác dụng gì? Giúp ích gì cho con người và ví dụ minh họa trong thực tế qua bài viết này.
I. Kéo vật lên theo phương thẳng đứng
– Khi kéo vật lên theo phương thẳng đứng cần phải dùng lực ít nhất bằng trọng lượng của vật.
– Khi kéo vật theo phương thẳng đứng sẽ gây khó khăn vì phải tập trung nhiề người và tư thế kéo không thuận lợi, dễ ngã.
II. Các máy cơ đơn giản
•Trong thực tế, người ta sử dụng các dụng cụ như tấm ván đặt nghiêng, xà beng, ròng rọc,… để di chuyển hoặc nâng các vật lên cao một cách dễ dàng, những dụng cụ này được gọi là các máy cơ đơn giản.
•Có ba loại máy cơ đơn giản là: Mặt phẳng nghiêng, ròng rọc và đòn bẩy.
– Mặt phẳng nghiêng là một tấm ván đặt nghiêng dùng đưa vật nặng lên cao.
– Hệ thống gồm một xà beng tỳ trên điểm tựa cố định dùng để bẩy vật nặng gọi là đòn bẩy.
– Ròng rọc là bánh xe có rãnh ở giữa để luồn dây kéo vật lên, hệ thống nhiều ròng rọc ghép với nhau cho lợi nhiều lần về lực gọi là palăng.
Như vậy, qua nội dung trên ta có thể trả lời được những câu hỏi sau:
→ Máy cơ đơn giản là gì? Là các dụng cụ như mặt phẳng nghiêng, ròng rọc, đòn bảy,…
→ Máy cơ đơn giản có tác dụng gì? Máy cơ đơn giản có tác dụng làm thay đổi độ lớn của lực (tốn ít lực hơn để nâng hoặc di chuyển vật).
→ Máy cơ đơn giản giúp ích gì cho con người? Máy cơ đơn giản giúp con người tốn ít lực hơn (trọng lượng của vật) để nâng hoặc di chuyển vật.
• Ví dụ minh họa về máy cơ đơn giản các em thường gặp trong thực tế như:
– Mặt phẳng nghiêng: Dùng để đẩy xe vào nhà khi thềm nhà cao hơn mặt đường.
– Ròng rọc: Dùng để kéo gạch, vữa từ mặt đất lên các tầng cao trong xây dựng
III. Vận dụng Máy cơ đơn giản
* Câu C4 trang 43 SGK Vật Lý 6:Chọn từ thích hợp trong dấu ngoặc để điền vào chỗ trống trong các câu sau:
a) Máy cơ đơn giản là những dụng cụ giúp thực hiện công việc (1)…hơn (nhanh/dễ dàng)
b) Mặt phẳng nghiêng, đòn bẩy, ròng rọc là (2) … (palăng / máy cơ đơn giản).
* Lời giải:
a) Máy cơ đơn giản, đòn bẩy, ròng giúp thực hiện công việc (1) dễ dàng hơn.
b) Mặt phẳng nghiêng, đòn bẩy, ròng rọc là (2) máy cơ đơn giản.
* Câu C5 trang 43 SGK Vật Lý 6:Nếu khối lượng của ống bêtông là 200kg và lực kéo của mỗi người trong hình 13.2 là 400N thì những người này có kéo được ống bê tông lên không? Vì sao?
* Lời giải:
– Lực kéo tổng cộng của 4 người là: 400.4 = 1600 (N).
– Trọng lượng của ống bêtông là: P = l0m = 10.200 = 2000 (N).
Ta thấy lực kéo nhỏ hơn trọng lượng của vật (1600N < 2000N) nên 4 người không thể kéo bêtông thẳng lên được.
* Câu C6 trang 43 SGK Vật Lý 6:Tìm những thí dụ sử dụng máy cơ đơn giản trong cuộc sống.
* Lời giải:
Các ví dụ như:
– Đòn bẩy: Búa nhổ đinh.
– Xà beng: để bẩy những vật nặng.
– Ròng rọc được sử dụng ở đỉnh cột cờ của trường để kéo lá cờ lên cao.
– Mặt phẳng nghiêng: lăn bằng tay một thùng phi nặng trên tấm vấn từ mặt đường lên xe tải bằng mặt phẳng nghiêng.
Hy vọng qua bài viết về các máy cơ đơn giản các em đã hiểu được ý nghĩa của nó trong thực tế. Các máy cơ đơn giản này giúp ích cho con người trong việc di chuyển và nâng vật lên nhưng tốn ít lực hơn trọng lượng của vật.
