A. Lý thuyết
I. Quần thể sinh vật và quá trình hình thành quần thể
- Quần thể sinh vật là tập hợp các cá thể trong cùng một loài, cùng sinh sống trong 1 khoảng không gian xác định, vào một thời gian nhất định, có khả năng sinh sản và tạo thành những thế hệ mới.
- Quá trình hình thành quần thể:
- Một số cá thể cùng loài phát tán và thích nghi với môi trường mới
- Hình thành mối quan hệ giữa các cá thể => tạo thành quần thể sinh vật
II. Quan hệ giữa các cá thể trong quần thể
1. Quan hệ hỗ trợ
- Quan hệ hỗ trợ giữa các cá thể trong quần thể đảm bảo:
- Quần thể tồn tại ổn định
- Khai thác tối ưu nguồn sống của môi trường
- Làm tăng khả năng sống sót và sinh sản của các cá thể
2. Quan hệ cạnh tranh
- Quan hệ cạnh tranh xảy ra khi:
- Tranh giành nhau nơi ở, thức ăn, ánh sáng và các nguồn sống khác
- Các cá thể tranh giành bạn tình
=> Nhờ có sự cạnh tranh mà số lượng và sự phân bố của các cá thể trong quần thể duy trì ở mức độ phù hợp, đảm bảo sự tồn tại và phát triển của quần thể
B. Bài tập & Lời giải
Câu 1: Trang 159 – sgk Sinh học 12
Trong các đặc điểm sau, những đặc điểm nào sau đây có thể có ở một quần thể sinh vật?
A. Quần thể bao gồm nhiều cá thể sinh vật.
B. Quần thể là tập hợp của các cá thể cùng loài.
C. Các cá thể trong quần thể có khả năng giao phối với nhau.
D. Quần thể gồm nhiều cá thể cùng loài phân bố ở các nơi xa nhau.
E. Các cá thể trong quần thể có kiểu gen hoàn toàn giống nhau.
G. Quần thể có thể có khu vực phân bố rất rộng, giới hạn bởi các chướng ngại của thiên nhiên như sóng, núi, eo biển,…
H. Trong quá trình hình thành quần thể, tất cả các cá thể cùng loài đều thích nghi với môi trường mới mà chúng phát tán tới.
Xem lời giải
Câu 2: Trang 160 – sgk Sinh học
Hãy nêu các ví dụ về quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể. Tại sao nói quan hệ hỗ trợ và cạnh tranh trong quần thể là các đặc điếm thích nghi của sinh vật với môi trường sống, giúp cho quần thể tồn tại và phát triển ổn định?
Xem lời giải
Câu 3: Trang 160 – sgk Sinh học 12
Đàn bò rừng tập trung nhau lại như trong hình 36.5 biểu hiện mối quan hệ nào trong quần thể? Lối sống bầy đàn ở động vật đem lại cho quần thể những lợi ích gì?
