Giải bài 18: Tính chất của kim loại. Dãy điện hóa của kim loại

A – KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

I. Tính chất vật lí

• Tính dẻo: do các ion dương trong mang tinh thể kim loại có thể trượt lên nhau một cách dễ dàng mà không bị tạch khỏi nhau nhờ các electron tự do.
• Tính dẫn điện: Khi đặt một hiệu điện thế vào hai đầu dây kim loại , nhưng electron chuyển động tự do sẽ chuyển động thành dòng có hướn từ âm đến dương.
• Tính dẫn nhiệt: do có các electron tự do trong mạng tinh thể.
• Ánh kim: các electron tự do trong mạng tinh thể phản xạ hầu hết những tia sáng nhìn thấy được

=>Tính chất vật chung của kim loại do các electron tự do trong mạng tinh thể kim loại.

II. Tính chất hóa học

Tính chất hoá học chung là tính khử.

M → Mⁿ⁺ +ne (1 ≤ n ≤ 3)

1. Tác dụng với phi kim

• Tác dụng với clo: 2Fe  +  Cl₂  →(t^o)  2FeCl₃ 
• Tác dụng với oxi: 4Al + O₂  →(t^o)  2Al₂O₃
• Tác dụng với lưu huỳnh: Hg + S →(t^o)  HgS

2. Tác dụng với dung dịch axit

• Dung dịch HCl, H₂SO₄ loãng : kim loại khử H⁺ thành H₂

Ví dụ: Fe  +  2HCl →  FeCl₂ + H₂

• Dung dịch HNO₃, H₂SO₄ đặc: kim loại khử N⁺⁵, S⁺⁶ xuống số oxi hóa thấp hơn

Ví dụ: 3Cu + HNO₃ loãng  →  3CuSO₄  +  2NO↑  + 4H₂O

3. Tác dụng với nước: kim loại nhóm IA và IIA

Ví dụ: 2Na + 2H₂O → 2NaOH  +  H₂↑

4. Tác dụng với dung dịch muối

• Kim loại mạnh hơn khử ion kim loại yếu hơn trong muối thành kim loại tự do:

Ví dụ: Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu                  

III. Dãy điện hoá của kim loại

• Dạng oxi hóa và dạng khử của cùng một nguyên tố kim loại tạo nên cặp oxi hóa khử của kim loại. Ví dụ: Ag⁺/Ag ; Cu²⁺/ Cu
• Các kim loại trong dãy điện hoá được sắp xếp theo chiều tính khử của kim loại giảm dần và tính oxi hoá của ion kim loại tăng dần.

• Dãy điện hoá cho phép dự đoán chiều của phản ứng giữa hai cặp oxi hoá – khử: chất oxi hoá mạnh hơn sẽ oxi hoá chất khử mạnh hơn sinh ra chất oxi hoá yếu hơn và chất khử yếu hơn.