Bài 14: Sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên trang 58

A. Ôn tập lí thuyết

1. Sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh vật

a. Tài nguyên rừng

* Suy giảm tài nguyên rừng và hiện trạng rừng

• Độ che phủ rừng ở nước ta năm 1943 là 43%. Năm 1983, giảm xuống còn 22%. Đến 2005, tăng lên đạt 38%.
• Mặc dù tổng diện tích rừng đang được phục hồi, nhưng tài nguyên rừng vẫn bị suy thoái vì chất lượng rừng chưa thể phục hồi.

* Biện pháp bảo vệ tài nguyên rừng

• Theo quy hoạch, phải nâng độ che phủ rừng của cả nước hiện tại từ gần 40% lên đến 45-50%, vùng núi dốc phải đạt 70-80%.
• Triển khai Luật bảo vệ và phát triển rừng.
• Giao quyền sử dụng đất và bảo vệ rừng cho người dân.
• Nhiệm vụ trước mắt là thực hiện chiến lược trồng 5 triệu ha rừng đến năm 2010, nâng độ che phủ rừng lên 43%.
• Những quy định về nguyên tắc quản lí, sử dụng và phát triển đối với ba loại rừng:

         + Đối với rừng phòng hộ: có kế hoạch, biện pháp bảo vệ nuôi dưỡng rừng hiện có, gây trồng    rừng trên đất trống, đồi núi trọc.

         + Đối với rừng đặc dụng: bảo vệ cảnh quan, đa dạng về sinh vật của các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên.

         + Đối với rừng sản xuất: đảm bảo duy trì phát triển diện tích và chất lượng rừng, duy trì và phát triển hoàn cảnh rừng, độ phì và chất lượng đất rừng.  

b, Đa dạng sinh học

* Suy giảm đa dạng sinh học

• Giới sinh vật tự nhiên nước ta có tính đa dạng cao nhưng đang bị suy giảm.
• Con người tác động mạnh khiến diện tích rừng tự nhiên thu hẹp, các hệ sinh thái, nguồn gen suy giảm. Nguồn động thực vật dưới nước suy giảm rõ rệt.

*Biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học:

• Xây dựng mở rộng hệ thống vườn quốc gia và các khu bảo tồn thiên nhiên
• Ban hành Sách đỏ Việt Nam
• Quy định việc khai thác
• Hạn chế ô nhiễm môi trường

2. Sử dụng và bảo vệ tài nguyên đất

a, Hiện trạng và sử dụng tài nguyên đất

Nước ta đang có 12,7 triệu ha Diện tích đất có rừng, có 9,4 triệu ha đất sử dụng nông nghiệp. Ngoài ra, còn có 5,35 triệu ha đất chưa sử dụng.

b, Các biện pháp bảo vệ tài nguyên đất

• Hạn chế xói mòn đất ở vùng đồi núi
• Bảo vệ và phát triển rừng
• Có kế hoạch mở rộng diện tích đất nông nghiệp
• Thâm canh, sử dụng hiệu quả tài nguyên đất
• Bón phân cải tạo thích hợp
• Định canh định cư cho nhân dân miền núi
• Chống ô nhiễm đất do các chất hóa học

3.Sử dụng và bảo vệ các tài nguyên khác

• Tài nguyên nước: Sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên nước. Hạn chế ô nhiễm nước.
• Tài nguyên khoáng sản: Quản lí chặt chẽ khai thác tài nguyên khoáng sản, tránh lãng phí và ô nhiễm.
• Tài nguyên du lịch: Bảo tồn, tôn tạo các tài nguyên du lịch, cảnh quan không bị ô nhiễm.
• Ngoài ra, khai thác hợp lí và bền vững các nguồn tài nguyên khác như khí hậu, tài nguyên biển.