Hạt sen không chỉ đơn giản là một món chè giải khát mà còn hỗ trợ điều trị các chứng khó tiêu, cơ thể suy nhược, làm chậm quá trình lão hóa… Đặc biệt, ăn hạt sen dễ ngủ, vì trong thực phẩm này có chứa glucozit và một số chất kiềm giúp an thần. Hãy cùng THCS Hưng Bình tìm hiểu sâu hơn hạt sen có tác dụng gì qua bài viết sau đây nhé!
Hạt sen là gì?
Hạt sen còn được gọi là liên nhục, có vị ngọt, tính bình và thành phần chứa nhiều giá trị dinh dưỡng. Trong Đông y, hạt sen là một món ăn ngon, bổ và cũng là một vị thuốc quý có tác dụng dưỡng tâm an thần, ích thận, bổ tỳ, có thể cải thiện tình trạng di tinh, mộng tinh ở nam giới hay bệnh tiêu chảy, mất ngủ, chậm tiêu, đầy bụng, ăn kém, chữa khát do sốt cao, mất nước.
Advertisement
Các dưỡng chất có trong hạt sen
Hạt sen có hàm lượng các chất protein, magie, kali và phốt pho cao, trong khi hàm lượng mỡ bão hòa, natri và cholesterol lại rất thấp. Trong y học, hạt sen được xem như một dược phẩm quý, có thể chữa các loại bệnh như suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, mất ngủ, ăn kém, tâm phiền và bệnh ăn uống khó tiêu.
Advertisement
Trong 100g hạt sen có chứa 350 calo, 63-68g carbohydrate, 17-18g protein, nhưng chỉ có 1,9-2,5g mỡ, còn lại là các thành phần khác như nước, khoáng chất khác. Theo kết quả nghiên cứu, trung bình cứ 100 gam hạt sen khô có thể cung cấp khoảng 18g protein chất lượng cao và chất xơ. Đặc biệt, hạt sen không chứa đường mà lại có hương vị thơm ngon hợp với sở thích của nhiều người.
Hạt sen có tác dụng gì?
Hạt sen có tác dụng gì với sức khỏe
- Hạt sen giúp trị bệnh lẫn ở người già
Trong Đông y, bệnh lẫn là chứng bệnh làm cho người già cảm thấy đờ đẫn, choáng váng, mất ngủ, nhanh quên. Bệnh lú lẫn ở người già khá nguy hiểm, bệnh tiến triển làm họ không xác định được không gian và thời gian, làm mất khả năng nhận biết, không nhớ thông tin gì về người thân, mất phương hướng và không còn khả năng suy nghĩ ra quyết định. Các món ăn được chế biến từ sen giúp dưỡng tâm khí cho người cao tuổi, chữa bệnh lẫn rất hiệu quả.
Advertisement
- Hạt sen giúp hạn chế sự lan rộng của tế bào ung thư phổi
Đặc biệt, chất neferine trong tâm sen có tác dụng làm hạn chế sự lan rộng của tế bào ung thư phổi. Kết quả nghiên cứu này đề xuất việc sử dụng tâm sen để điều trị căn bệnh ung thư phổi trong tương lai.
- Hạt sen giúp chữa bệnh mất ngủ
Bệnh mất ngủ là một bệnh phổ biến mà nhiều người già cũng như thế hệ trẻ gặp phải. Nguyên nhân khiến mất ngủ thường do căng thẳng gây ra và có thể dẫn tới nhiều vấn đề sức khỏe có liên quan khác. Hạt sen có tác dụng giúp người dùng an thần và thư giãn, dễ ngủ nên được coi là bài thuốc tại nhà hiệu quả để điều trị chứng mất ngủ.
- Hạt sen tốt cho người bệnh tiểu đường
Do hạt sen ít calo nhưng lại rất giàu chất xơ nên có thể giúp làm giảm lượng đường trong máu. Vì vậy, đối với bệnh nhân bị tiểu đường nên dùng một lượng vừa đủ hạt sen một cách thường xuyên để duy trì sức khỏe. Hạt sen được coi là một loại thức ăn vặt lành mạnh và ngon miệng cho những người bị tiểu đường.
- Hạt sen là món ăn vặt lành mạnh
Hạt sen cung cấp nhiều dưỡng chất protein, magie, kali và phốt pho, được coi là một món ăn vặt lý tưởng và lành mạnh cho mọi người. Hạt sen giúp cung cấp nguồn năng lượng cao trong một khoảng thời gian ngắn, do vậy, mọi người nên dự trữ hạt sen tại nhà và mang theo hạt sen theo kể cả khi đi du lịch.
Có thể ăn hạt sen như bỏng ngô hoặc rang hạt sen tươi thành màu vàng nâu. Hạt sen không chỉ có tác dụng cung cấp nguồn năng lượng dồi dào mà còn rất thơm ngon và có lợi cho sức khỏe. Hạt sen dễ tiêu hóa nên phù hợp với mọi lứa tuổi, kể cả với người già và trẻ em.
- Hạt sen giúp cải thiện vị giác
Hạt sen là một trong những thực phẩm hữu ích có tác dụng giúp người ốm lấy lại được cảm giác thèm ăn, hiệu quả trong việc cải thiện vị giác. Ngoài ra, hạt sen cũng giúp duy trì sự phát triển khỏe mạnh của thận, ngăn ngừa tình trạng viêm đường niệu do các vấn đề bệnh lý hoặc viêm tuyến tiền liệt.
- Hạt sen giúp giảm mỡ máu
Mỡ thường tích tụ trong nhiều bộ phận của cơ thể chúng ta khi không thường xuyên tập thể thao, đặc biệt là gan, do những căng thẳng và lo lắng. Lượng mỡ tích tụ trong cơ thể này được gọi là tạng mỡ và có thể là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Ăn hạt sen được chứng minh có tác dụng trị bệnh gan nhiễm mỡ và làm giảm mỡ máu.
- Hạt sen giúp ngăn chảy máu
Hạt sen chứa các chất dưới dạng flavonoid như quercetin, chất này có chức năng chống chảy máu thông qua cải thiện độ bền vững của thành mao mạch, vì vậy làm ngăn chảy máu ồ ạt. Khi nướng hạt sen bằng than có thể giúp tăng tác dụng ngăn chảy máu của hạt sen.
Hạt sen có tác dụng gì với trẻ em
Hạt sen là loại thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ, vì vậy thêm hạt sen vào khẩu phần ăn của trẻ sẽ đem lại các lợi ích sau:
- Giúp trẻ phát triển tốt về thần kinh và trí não
- Hạt sen không chỉ giúp trẻ có một giấc ngủ ngon hơn, sâu hơn mà còn hỗ trợ cho trẻ phát triển tốt về hệ xương khớp
- Hạt sen có tính mát, giúp thanh nhiệt cơ thể, phòng ngừa táo bón ở trẻ và giúp trẻ hạn chế cơn đau nhức khi trẻ mọc răng.
Tại thời điểm trẻ bắt đầu ăn dặm, việc sử dụng hạt sen để bổ sung dinh dưỡng cho trẻ rất được các bậc phụ huynh quan tâm. Vậy trẻ 6 tháng ăn hạt sen được không? Câu trả lời là được, vì khẩu phần ăn của trẻ cần được biến đổi đa dạng, nên dùng thực phẩm tươi để chế biến thành bột, mì, súp cho trẻ. Vì vậy cháo hạt sen cho trẻ 6 tháng tuổi là sự lựa chọn hoàn hảo.
Tuy nhiên, mẹ cần chú ý băm nhỏ hoặc xay nhuyễn hạt sen để không làm trẻ bị hóc, cũng không nên cho trẻ ăn quá thường xuyên sẽ gây nên cảm giác ngán do vị ngọt và bùi của hạt sen
Hạt sen có tác dụng gì với bà bầu
- Hạt sen giúp mang lại thai kỳ khỏe mạnh
Hạt sen cung cấp nhiều protein tốt giúp tăng cường sự phát triển của hệ thần kinh và não của thai nhi, đó là lý do tại sao bà bầu nên dùng hạt sen. Các bác sĩ khuyên phụ nữ mang thai nên dùng hạt sen để có một thai kỳ khỏe mạnh.
Hạt sen có tác dụng gì cho da
- Hạt sen giúp kháng viêm hiệu quả
Một số nghiên cứu đã cho thấy, cả hạt sen đỏ và hạt sen trắng đều có khả năng giúp kháng viêm hiệu quả, chống oxy hóa rất tốt nhờ 2 loại polysaccharide ở tâm sen.
- Hạt sen giúp trị mụn trứng cá
Hạt sen có thể giúp trị mụn trứng cá. Bã nhờn ở da là một chất sáp hình thành là làm tắc những lỗ trên da, đây chính là thủ phạm gây ra mụn trứng cá. Có thể sử dụng phương pháp trộn thêm hoa sen vào trà xanh đắp lên mặt để giảm lượng bã nhờn các tuyến tiết ra.
- Hạt sen giúp làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể
Thành phần của hạt sen có chứa các enzyme chống lão hóa làm chậm quá trình lão hóa và sửa chữa các protein bị tổn thương. Do đó, sử dụng hạt sen thường xuyên mang lại nhiều lợi ích cải thiện tuổi thọ mà không cần phải sử dụng các loại kem chống lão hóa. Dựa trên hàm lượng các enzyme có trong hạt sen các nhà nghiên cứu tìm ra các phương pháp khác nhau để sử dụng hạt sen trong công nghiệp mỹ phẩm và chăm sóc da. Dù vậy, ăn hạt sen vẫn tốt hơn sử dụng các loại mỹ phẩm này.
Vỏ hạt sen có tác dụng gì?
Đây là dược liệu nhẹ, xốp, không mùi, màu đỏ tía, lâu năm càng tốt. Tên thuốc là liên phòng, vị đắng, chát, tính ấm, dùng sống hoặc sao cháy tồn tính.
Y học cổ truyền dùng gương sen 2 cái kết hợp với hương phụ 80g, sao cháy tồn tính, tán nhỏ, ngày uống 16g chia 2 lần có tác dụng chữa băng huyết.
Ngoài ra, dùng gương sen đốt tồn tính, tán nhỏ, hoa phù dung (loại mới nở), phơi hoặc sấy khô, tán bột, hai thứ lượng bằng nhau, trộn đều, ngày uống 2 lần, mỗi lần 8g với nước cơm có thể chữa kinh nguyệt ra nhiều.
Tâm sen có tác dụng gì
Chữa mất ngủ
Tâm sen có vị đắng, tính lạnh nên giúp hạ hỏa. Từ đó làm tiêu tan căng thẳng, chữa mất ngủ, giúp giấc ngủ sâu và ngon hơn. Đồng thời, trong tâm sen có asparagine và các alkaloid như nuciferin, liensinin, nelumbin. Các chất này sẽ ổn định giấc ngủ, kéo dài chúng. Vì vậy khi bị mất ngủ, sử dụng tâm sen sẽ cải thiện được tình trạng bệnh.
Giúp thanh nhiệt, chữa bí tiểu
Tâm sen giúp thanh nhiệt và chữa bí tiểu rất tốt. Có tác dụng này chính là nhờ công dụng giải nhiệt và an thần của tâm sen. Tuy nhiên không nên lạm dụng khi sử dụng thực phẩm này để thanh nhiệt và chữa bí tiểu. Vì nếu sử dụng quá đà sẽ dẫn đến hiện tượng hư hàn.
Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim
Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, tâm sen giúp hạ huyết áp thông qua cơ chế làm giãn cơ trơn thành mạch và giảm trở lực huyết quản. Tâm sen còn phòng chống rối loạn nhịp tim, chống oxy hoá… Thực phẩm này cũng cải thiện thiếu máu cơ tim, cải thiện lưu lượng tuần hoàn động mạch vành. Chính vì lẽ đó mà tâm sen có tác dụng rất tốt với người bị tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim.
Chữa ù tai, dị tinh, mộng tinh
Ngoài tác dụng an thần, tâm sen là thành phần quan trọng trong bài thuốc chữa ù tai, dị tinh, mộng tinh.
Tác hại của hạt sen
Hạt sen có vị ngọt tính bình, có tác dụng bổ tỳ kiện tỳ, kích thích tiêu hóa, chữa đầy hơi, kém ăn. Mặc dù có nhiều công dụng tuyệt vời nhưng nếu dùng không đúng cách, đúng người không những không mang lại hiệu quả mà còn có hại cho sức khỏe.
Gây biếng ăn nếu cho trẻ dùng
Hạt sen không có nhiều ý nghĩa về mặt dinh dưỡng, thậm chí còn làm trẻ khó tiêu hoá. Nguyên nhân là hệ thống tiêu hóa của trẻ rất nhạy cảm vì còn quá non nớt không thể hấp thụ được các chất, ngược lại, có thể gây dị ứng và mẩn đỏ. Do đó, không nên trộn các loại hạt sen để nấu cháo cho bé vì sẽ gây nên chứng đầy bụng, khó tiêu và biếng ăn ở trẻ nhỏ
Không chữa được mất ngủ
Nhiều người hay lầm tưởng, hạt sen là loại thực phẩm tốt để chữa mất ngủ. Thực tế, hạt sen không có nhiều tác dụng chữa mất ngủ. Trong hạt sen gồm hai thành phần là hạt và tâm sen. Búp trong hạt sen được gọi là tâm sen mới là thành phần có tác dụng chữa mất ngủ. Do đó, khi sử dụng hạt sen mà đã bỏ đi tâm sen thì sẽ không có tác dụng chữa mất ngủ. Chỉ nên dùng riêng tâm sen để chữa đau đầu, mất ngủ sẽ tốt hơn.
Nguy cơ nhiễm độc tâm sen
Hạt sen không dùng cho những người bị bệnh tim mạch bởi trong tâm sen có chứa độc tính alkaloid, vì tâm sen có chứa độc tính, muốn sử dụng làm thuốc trước tiên phải khử độc rồi mới dùng. Có thể khử độc bằng cách sao tâm sen ngả màu vàng nhưng không cháy để độc tố thoát hết ra ngoài. Cần chú ý liều dùng và không nên dùng lâu dài. Vì vậy những người mắc bệnh tim khi dùng hạt sen nhất thiết phải bỏ tâm hoặc dùng tâm sen với lượng vừa phải.
Có thể gây đầy bụng, khó tiêu
Trong Đông y, hạt sen có tính bình, không độc nên nếu dùng hạt sen đúng cách hoặc với lượng vừa phải sẽ có tác dụng kiện tỳ – kích thích tiêu hóa hay chữa các bệnh đường tiêu hóa. Nhưng nếu sử dụng không đúng cách hoặc quá liều, hạt sen có thể gây đầy bụng, khó tiêu, táo bón. Bởi vì trong hạt sen có chứa nhiều vitamin và các khoáng chất, khi đang bị rối loạn tiêu hóa sẽ khiến cơ thể rơi vào tình trạng hấp thu khó khăn hơn.
Cách sử dụng hạt sen
Cách ăn hạt sen tươi
Trước khi sử dụng hạt sen tươi nên tách hết vỏ và xoi hết tim sen chỉ còn lại hạt chúng ta có thể rửa thật sạch như thế là có thể chế biến được rất nhiều món ăn…
Cách ăn hạt sen khô
Từ lâu trong dân gian người ta đã chế biến hạt sen khô thành nhiều món ăn có giá trị bổ dưỡng cao như chè sen, mứt sen, chè hạt sen long nhãn, chè hạt sen đậu xanh, thịt gà hầm hạt sen, móng giò hầm hạt sen… vừa ngon miệng, hấp dẫn lại có giá trị dinh dưỡng cao mà không gây hại cho cơ thể. Sau đây là một số cách dùng hạt sen khô qua các món ăn bổ dưỡng, mời các bạn tham khảo.
Cách làm hạt sen nấu chè
Chuẩn bị: 300g hạt sen tươi, 100g đường phèn, 1 quả dừa bánh tẻ
Cách làm: Dừa tách lấy nước để riêng, cùi dừa nạo sợi. Hạt sen tươi bỏ phần tim sen kẻo món chè sẽ bị đắng. Nếu dùng hạt sen khô bạn cần ngâm vào nước 1 lúc cho nở ra.
Đun sôi 400ml nước rồi thả hạt sen vào trong vòng 2 phút rồi vớt ra để ráo. Việc này sẽ giúp món chè sen của bạn không bị hăng. Cho 300ml nước cùng nước của quả dừa vào nồi, khuấy tan 100g đường phèn rồi đun sôi, thả hạt sen vào đun đến khi hạt sen bở nhừ, ngấm đường đều thì tắt bếp. Múc chè ra ly, rắc thêm dừa tươi lên trên để tạo độ hấp dẫn.
Cách làm cháo hạt sen khô chữa mất ngủ
Chuẩn bị: 100g gạo nếp, 150g hạt sen khô, 100g đậu xanh, 200g đường
Cách làm: Gạo nếp đem ngâm vào nước rồi giã dập để cháo nhanh nhừ, thêm nước nấu sôi rồi cho đậu xanh đã đãi sạch vỏ vào, đến khi cháo chín bạn cho hạt sen vào ninh tiếp 15 phút nữa. Tắt bếp, nêm đường cho vừa miệng. Thưởng thức món cháo nóng hổi thơm ngào ngạt này vào ngày mùa đông lạnh giá thì còn gì bằng nữa.
Cách làm canh hạt sen khô hầm bồ câu
Chuẩn bị: 2 con chim bồ câu, 100g hạt sen khô, 100g thịt nạc băm, nấm hương
Cách làm: Thịt chim sau khi đã làm sạch thì ướp với gia vị trong vòng 20 phút cho ngấm. Hạt sen khô luộc sơ để loại bỏ mùi hăng. Nhồi thịt băm và hạt sen, nấm thái nhỏ vào bụng chim rồi khâu kín lại. Thêm nước rồi cho chim vào hầm nhừ, nêm gia vị vừa ăn và thưởng thức khi còn nóng.
Hạt sen nấu nước uống
Chuẩn bị: 200g hạt sen khô, 2 lít nước lọc
Cách làm: Ngâm hạt sen khô khoảng 30 phút trước khi nấu. Cho nồi lên bếp cho nóng trước rồi đổ hạt sen khô vào, sau đó rang đều tay bằng lửa nhỏ cho đến khi hạt sen ngả vàng và tỏa hương thơm thì cho nước đã chuẩn bị vào, đun sôi tầm 15-20 phút là có thể tắt bếp, để nguội rồi dùng uống thay nước lọc mỗi ngày.
Cách bảo quản hạt sen
1. Phơi khô
– Hạt sen tươi sau khi mua về không được rửa, phải giữ khô ráo.
– Bóc bỏ phần vỏ hạt sen màu xanh, lấy nhân hạt sen màu trắng.
– Sau đó dùng tăm để lấy tâm sen.
– Mang hạt sen ra phơi nắng 3-5 lần (hoặc sấy khô) cho thật khô rồi cất vào lọ, đậy kín nắp.
– Trong quá trình sử dụng, lâu lâu bạn nên mang hạt sen ra phơi nắng để tránh bị ẩm mốc.
2. Đông đá
– Hạt sen tươi sau khi mua về không được rửa, phải giữ khô ráo.
– Bóc bỏ phần vỏ hạt sen màu xanh, lấy nhân hạt sen màu trắng.
– Sau đó dùng tăm để lấy tâm sen.
– Chia lượng hạt sen đã mua thành từng phần nhỏ, bảo quản trong hộp nhựa hoặc bịch nilon rồi cho vào ngăn đông tủ lạnh để bảo quản.
– Khi cần dùng thì lấy ra từng hộp hoặc từng bịch, rã đông dần. Dù bảo quản ngăn đông nhưng hạt sen vẫn sẽ rất mềm khi nấu mà không bị cứng. Các bà nội trợ cứ yên tâm.
Lưu ý khi sử dụng hạt sen
Ăn nhiều hạt sen có sao không?
Hạt sen vốn có tính mát, vị thơm bùi nên thường rất dễ ăn, song các khuyến cáo về dinh dưỡng đã chỉ rằng thói quen ăn nhiều hạt sen hoàn toàn không tốt cho sức khỏe, cần đảm bảo bổ sung loại hạt này với liều lượng vừa đủ, hợp lý. Theo đó, trong khẩu phần ăn mỗi ngày chỉ nên dùng tối đa 28g hạt sen, duy trì tần suất ăn từ 3 – 4 bữa một tháng.
Ăn hạt sen sống có tốt không?
Hiện nay vẫn chưa có nghiên cứu chính thức về lợi ích của việc ăn hạt sen sống. Mặc dù hạt sen được xem là loại thực phẩm thơm ngon bổ dưỡng và là một loại thuốc quý. Tuy nhiên khi sử dụng bạn nên chú ý đến một vài điều sau:
- Tâm sen tuy được sử dụng làm trà nhưng phải qua quá trình chế biến hoặc khử độc bằng cách sao vàng.
- Hạt sen tươi chỉ có tác dụng hỗ trợ tinh thần, giúp ngủ ngon giấc nhưng không thể thay thế thuốc chữa bệnh.
- Dùng quá nhiều hạt sen tươi có thể dẫn đến một số phản ứng phụ đầy bụng, khó tiêu, hoặc có triệu chứng say.
- Trẻ em không nên ăn nhiều hạt sen vì hệ thống tiêu hóa còn non yếu và khó hấp thu các chất. Trong trường hợp dị ứng có thể bị nôn mửa, khó tiêu.
Luộc hạt sen tươi trong bao lâu?
Thời gian nấu cho chín hạt sen tươi khoảng 20 phút sau khi sôi. Tùy theo loại hạt sen tươi, nếu hạt sen tươi còn non(màu xanh) thì sau khoản thời gian sôi bạn chỉ việc luộc thêm thời gian khoảng 10 phút, so với hạt sen tươi vỏ đã ngả màu nâu (sen chè) sau khoản thời gian luộc sôi bạn luộc thêm thời gian khoảng 20 phút. Với cách luộc hạt sen tươi này, hạt sen sẽ rất ngon, bở và mềm hơn.
Trên đây là toàn bộ thông tin về hạt sen được THCS Hưng Bình tổng hợp lại. Hy vọng sau bài viết này bạn có thể biết hoa đậu biếc có tác dụng gì cùng với cách sử dụng hoa đậu biếc thế nào cho hiệu quả. Hãy like và share nếu thấy hữu ích nhé.
