Giá trị thặng dư là gì? Khái niệm, bản chất, nguồn gốc và công thức tính như thế nào, THCS Hưng Bình sẽ giải đáp tất cả những thắc mắc có liên quan đến thuật ngữ này cho bạn đọc thông qua bài viết dưới đây nhé.
Advertisement
Giá trị thặng dư là gì?
Khái niệm giá trị thặng dư là gì?
Giá trị thặng dư là khái niệm xuất phát từ trung tâm kinh tế chính trị Mác-Lênin, theo Mác-Lênin, giá trị thặng dư được định nghĩa là phần giá trị dư ra khi thành quả lao động của người công nhân cao hơn giá trị mà các nhà tư bản trả cho họ, và chính các nhà tư bản là chủ sở hữu của phần giá trị ấy.
Bản chất của giá trị thặng dư là gì?
Giá trị thặng dư phản ánh rất rõ bản chất quan hệ bóc lột trong sản xuất. Giá trị thặng dư càng cao đồng nghĩa với việc quan hệ bóc lột giữa người chủ và công nhân càng nặng.
Advertisement
Hay nói cách khác, tư bản chủ nghĩa ra sức bóc lột sức lao động của người công nhân để đẩy giá trị thặng dư mà mình có được lên mức cao nhất. Chính vì vậy, người giàu sẽ mãi giàu còn người nghèo vẫn sẽ mãi loay hoay với cuộc sống thiếu thốn của mình.
Advertisement
Ví dụ giá trị thặng dư
THCS Hưng Bình sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về giá trị thặng dư thông qua ví dụ dưới đây:
Một người công nhân nhận được tiền lương tương ứng với 8 giờ làm việc mỗi ngày, tuy nhiên người chủ lại bắt anh ta làm việc 12 giờ mỗi ngày và giá trị được tạo ra từ 4 tiếng dư ra kia sẽ là phần giá trị thặng dư mà ông chủ của anh ta sẽ nhận được.
Nguồn gốc giá trị thặng dư
Trong quá trình kinh doanh, để sản xuất hàng hóa, nhà đầu tư sẽ phải mua tư liệu sản xuất (được Mác-Lênin định nghĩa là tư bản bất biến) và bên cạnh đó họ cũng phải bỏ tiền ra để thuê, mướn lao động (được Mác-Lênin định nghĩa là tư bản khả biến). Chính vì thế mà sản phẩm làm ra hoàn toàn thuộc quyền sở hữu của các nhà tư bản.
Các tư liệu sản xuất sẽ được công nhân chuyển giá trị của chúng vào sản phẩm thông qua sức lao động của chính mình. Như vậy, ta có thể thấy lao động sống chính là nguồn gốc của giá trị thặng dư.
Ý nghĩa của giá trị thặng dư
Về góc nhìn kinh tế, việc kinh doanh một khi đã được thực hiện thì phải sinh lời, hay nói cách khác tiền phải đẻ ra tiền, đó dường như là quy luật trong kinh tế. Chính vì thế việc tạo ra giá trị thặng dư là cần thiết để nền kinh tế được vận hành.
Mỗi cá nhân đều có thể trở thành một nhà tư bản nếu biết cách đầu tư đồng tiền của mình hợp lí.
Tuy nhiên để phù hợp với các chuẩn mực đạo đức xã hội, thì nhà sản xuất phải tìm được cách áp dụng công nghệ tiên tiến hoặc sử dụng trí tuệ để gia tăng giá trị thặng dư mà không kéo dài thời gian và cường độ lao động của công nhân.
Vai trò của giá trị thặng dư
Từ ý nghĩa mà giá trị thặng dư mang lại, chúng ta có thể thấy được vai trò quan trọng của giá trị thặng dư trong sự vận hành của nền kinh tế. Khi giá trị thặng dư càng cao thì khả năng tái sản xuất, phát triển quy mô của doanh nghiệp càng lớn.
Việc tạo ra giá trị thặng dư về lâu dài sẽ đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng kinh tế của tổ chức, công ty, doanh nghiệp hay thậm chí là của một quốc gia.
Bên cạnh đó, việc tạo ra giá trị thặng dư sẽ giúp doanh nghiệp có được một nguồn tiền ổn định để đầu tư vào trang thiết bị, vật chất, từ đó hỗ trợ được và tiết kiệm sức lao động của công nhân.
Không những thế, nguồn tiền của một doanh nghiệp càng ổn định thì chế độ lương thưởng của nhân viên sẽ trở nên hấp dẫn và xứng đáng với sức lao động của họ hơn.
Công thức tính giá trị thặng dư
Công thức tính giá trị thặng dư là m’ = m/v * 100%
Trong đó:
- m’ là tỷ suất giá trị thặng dư.
- m là giá trị thặng dư.
- v là tư bản khả biến.
Ngoài ra, còn có một công thức khác là: m’ = t’/t * 100%.
Trong đó:
- m’ là tỷ suất giá trị thặng dư.
- t’ là thời gian lao động thặng dư.
- t là thời gian lao động cần thiết.
Qua những thông tin trên, chắc hẳn bạn đọc đã biết được giá trị thặng dư là gì cũng như những thông tin cần thiết liên quan đến thuật ngữ này. Nếu thấy hữu ích hãy Like và Share bài viết để ủng hộ THCS Hưng Bình nhé!
