Giải bài 39: Thực hành – Tính chất hóa học của sắt, đồng và hợp chất của sắt, crom

Nội dung bài học gồm hai phần:

• Lý thuyết về tính chất hóa học của sắt, đồng, crom và một số hợp chất quan trọng của chúng
• Giải các thí nghiệm SGK

A. Lý thuyết

1. Tính chất hóa học của sắt và một số hợp chất quan trọng

a, Sắt có tính khử trung bình

• Tác dụng với phi kim:

2Fe + 3Cl₂  $\overset{t^{0}}{\rightarrow}$  2FeCl₃

• Tác dụng với axit:

Fe + 2HCl $\rightarrow $ FeCl₂ + H₂

Fe + 4HNO_3(loãng) → Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

• Tác dụng với dung dịch muối:

Fe + CuSO₄ $\rightarrow $ FeSO₄ + Cu

b, Một số hợp chất của sắt

Sắt (II) hiđroxit – Fe(OH)₂: là chất rắn màu trắng , hơi xanh, không tan trong nước.

• Điều chế:  FeCl₂ + 2NaOH →  Fe(OH)_2↓ + 2NaCl
• Trong không khí Fe(OH)₂ dễ bị oxi hoá thành Fe(OH)₃ màu nâu đỏ:

                     4Fe(OH)₂ + O₂  + 2H₂O →   4Fe(OH)_3↓ nâu đỏ.

Muối sắt (II): 

• Muối sắt (II) dễ bị oxi hoá tạo thành muối sắt (III)

      FeCl₂ + Cl₂ →   2FeCl₃

• Điều chế: Cho Fe, FeO, Fe(OH)₂ tác dụng với HCl, H₂SO₄ loãng

   Fe + 2HCl →   FeCl₂ + H₂

2. Tính chất hóa học của đồng và một số hợp chất quan trọng

a, Đồng là kim loại kém hoạt động, có tính khử yếu.

• Tác dụng với phi kim

Cu + O₂ $\overset{t^{0}}{\rightarrow}$ CuO

• Tác dụng với axit: không khử được nước và ion H⁺ trong dd HCl, H₂SO₄ loãng

3Cu  + 8HNO_3(loãng) → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO + 4H₂O

b, Một số hợp chất quan trọng của đồng

Đồng (II) hiđroxit – Cu(OH)₂

• Cu(OH)₂ là chất rắn màu xanh, không tan trong nước.
• Cu(OH)₂ là một bazơ:   Cu(OH)₂ + 2HCl → CuCl₂ + 2H₂O
• Dễ bị nhiệt phân: Cu(OH)₂ →(t^o)  CuO + H₂O

Muối đồng (II)

• Các dung dịch muối đồng đều có màu xanh

                      CuSO₄.5H₂O →(t^o)   CuSO₄   +  5H₂O

                      (màu xanh)             (màu trắng) 

3. Tính chất hóa học của crom và một số hợp chất quan trọng

a, Crom có tính khử mạnh hơn sắt

• Tác dụng với các phi kim cở nhiệt độ cao trừ flo:

2Cr   +   3Cl₂  →(t^o)  2 CrCl₃

• Tác dụng với nước: không tác dụng với nước do có màng oxit bảo vệ.
• Tác dụng với axit: tạo thành muối crom (II)

Cr  +  2HCl  →  CrCl₂   +   H₂

• Chú ý: Crom thụ động trong axit H₂SO₄ và HNO₃ đặc, nguội

b, Một số hợp chất quan trọng của crom

Crôm (III) hidroxit: Cr(OH)₃  là chất rắn màu xanh nhạt.

• Cr(OH)₃ là hidroxit lưỡng tính

        Cr(OH)₃  + NaOH  →  Na[Cr(OH)₄]            

        Cr(OH)₃ +  3HCl  → CrCl₃  +   3H₂O

Muối crom (VI): Là những hợp chất bền

• Muối crômat: Na₂CrO₄,…là những hợp chất có màu vàng của ion CrO₄^2-.
• Muối đicrômat: K₂Cr₂O₇… là muối có màu da cam của ion Cr₂O₇^2-.
• Giữa ion CrO₄^2- và ion Cr₂O₇^2- có sự chuyển hoá lẫn nhau theo cân bằng.

                                             Cr₂O₇^2-  +  H₂O  → 2CrO₄^2-  +  2H⁺

                                             (da cam)                    (vàng)

B. Giải thí nghiệm SGK trang 168