Giải bài 23: Nguyên tắc thông tin liên lạc bằng sóng vô tuyến

Bài viết này gồm hai phần:

• Lý thuyết
• Hướng dẫn giải bài tập sách giáo khoa.

A. Lý thuyết

I. Nguyên tắc chung

1. Phải sử dụng sóng điện từ cao tần

Sóng dùng để tải thông tin là các sóng mang.

2. Phải biến điệu các sóng mang.

Để biến điệu được sóng mang, ta làm như sau:

1. Dùng micro biến dao động âm thành dao động điện có cùng tần số (Sóng âm tần).
2. Dùng một bộ phận khác để “trộn” sóng âm tần với sóng mang.

Vậy, biến điệu sóng mang chính là việc trộn lẫn sóng âm tần hoặc thị tần với sóng cao tần. Có nhiều cách để biến điệu như biến điệu biên độ, biến điệu tần số hay biến điệu pha của dao động cao tần.

Biến điệu biên độ được mô tả như sau:

Chú ý: Bộ phận trộn sóng gọi là mạch biến điệu.

3. Tách sóng

Dùng mạch tách sóng âm tầm ra khỏi sóng cao tần để đưa ra loa tại nơi thu. Loa biến dao động điện thành dao động âm có cùng tần số.

4. Khuếch đại

Nếu tín hiệu thu được có cường độ nhỏ thì ta phải khuếch đại chúng bằng cách sử dụng mạch khuếch đại.

II. Sơ đồ khối của máy phát và máy thu đơn giản

1. Sơ đồ khối của một máy phát đơn giản

2. Sơ đồ khối của một máy thu đơn giản

3. Công dụng của các phần tử trong sơ đồ

Micro: Biến dao động âm thành dao động điện có cùng tần số (Sóng âm tần).

Mạch phát sóng điện từ cao tần: nguồn tạo sóng mang có tần số lớn.

Mạch biến điệu: trộn sóng âm tần với sóng mang.

Mạch khuếch đại: Cung cấp thêm năng lượng cho các sóng.

Anten: Bức xạ hoặc thu các sóng điện từ trong không gian.

Mạch tách sóng: Tách sóng âm tần ra khỏi sóng mang.

Loa, màn hình: Phát tín hiệu âm tần sau khi được tách ra khỏi sóng mang.