So sánh tính chất vật lý và tính chất hóa học của glucozơ tinh bột saccarozơ xenlulozơ

So sánh tính chất vật lý và tính chất hóa học của glucozơ tinh bột saccarozơ xenlulozơ .Glucozơ, tinh bột, saccarozơ và xenlulozơ là những hợp chất hữu cơ rất dễ gây nhầm lẫn cho nhiều bạn bởi có công thức cấu tạo và công thức phân tử khá phức tạp.

Vì vậy bài viết này sẽ so sánh tính chất hóa học và tính chất vật lý của Glucozơ, tinh bột, saccarozơ và xenlulozơ như một cách hệ thống lại kiến thức giúp các em dễ ghi nhớ hơn.

I. So sánh tính chất vật lý của Glucozơ, tinh bột, saccarozơ và xenlulozơ

* Tính chất vật lý của Glucozo

– Là chất rắn, tinh thể không màu, dễ tan trong nước, có vị ngọt.

* Tính chất vật lý của Saccarozo

– Là chất kết tinh, không màu, không mùi, có vị ngọt, tan tốt trong nước, độ tan tăng nhanh theo nhiệt độ

* Tính chất vật lý của tinh bột

– Chất rắn, ở dạng bột, vô định hình, màu trắng, không tan trong nước lạnh.

– Trong nước nóng, hạt tinh bột sẽ ngậm nước và trương phồng lên tạo thành dung dịch keo gọi là hồ tinh bột.

* Tính chất vật lý của xenlulozo

– Chất rắn, dạng sợi màu trắng, không mùi vị. Không tan trong nước và nhiều dung môi hữu cơ, chỉ tan trong nước svayde.

• Giống nhau: Cả 4 chất Glucozơ, tinh bột, saccarozơ và xenlulozơ đều là chất rắn.

• Khác nhau: Saccarozơ và glucozơ đều dễ tan trong nước; tinh bột và xenlulozơ đều không tan trong nước. Glucozơ à dạng tinh thể, saccarozơ ở dạng kết tinh, xenlulozơ ở dạng sợi, tinh bột ở dạng bột vô định hình.

II. So sánh tính chất hóa học của Glucozơ, tinh bột, saccarozơ và xenlulozơ

* Glucozơ

+ Có tính chất của ancol đa thức

– Tác dụng Cu(OH)₂

  2C₆H₁₂O₆  +  Cu(OH)₂ → (C₆H₁₁O₆)₂Cu  +  2H₂O

– Phản ứng este

 CH₂OH(CHOH)₄CHO + 5(CH₃CO)₂O → CH₃COOCH₂(CHOOCCH₃)₄CHO + 5CH₃COOH

+ Có tính chất của andehit

– Phản ứng tráng bạc (oxi hóa glucozơ bằng dd AgNO₃ trong amoniac)

 C₆H₁₂O₆ + Ag₂O → C₆H₁₂O₇ + 2Ag

 CH₂OH(CHOH)₄CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O  CH₂OH(CHOH)₄COONH₄ + 2Ag↓ + 2NH₄NO₃

– Oxi hóa glucozơ bằng Cu(OH)₂ trong môi trường kiềm

 CH₂OH(CHOH)₄CHO + Cu(OH)₂ + NaOH  CH₂OH(CHOH)₄COONa + Cu₂O↓_{(đỏ gạch)} + 3H₂O

– Khử glucozơ bằng hidro

 CH₂OH(CHOH)₄CHO + H₂   CH₂OH(CHOH)₄CH₂OH

– Phản ứng lên men.

 C₆H₁₂O₆  2C₂H₅OH + 2CO₂↑

* Saccarozơ

Do không có nhóm chức andehit nên saccarozo không có tính khử như glucozo, nhưng có tính chất của ancol đa chức.

Do được cấu tạo từ hai gốc monosaccarit nên saccarozo có phản ứng thủy phân.

– Phản ứng với Cu(OH)₂

 2C₁₂H₂₂O₁₁  +  Cu(OH)₂ → (C₁₂H₂₁O₁₁)₂Cu  +  2H₂O

– Phản ứng thủy phân:

 C₁₂H₂₂O₁₁  +  H₂O  C₆H₁₂O_{6 (glucozo)} + C₆H₁₂O_{6 (fructozo)}

* Tinh bột

– Phản ứng thủy phân

 (C₆H₁₀O₅)_n  +  nH₂O   nC₆H₁₂O₆

– Phản ứng màu với iot.

* Xenlulozo

– Phản ứng thủy phân

 (C₆H₁₀O₅)_n  +  nH₂O   nC₆H₁₂O₆

– Phản ứng với axit nitric

 [C₆H₇O₂(OH)₃]_n + 3nHNO_{3 (đặc)}  [C₆H₇O₂(ONO₂)₃]_n + 3nH₂O

Từ tính chất hóa học trên của Glucozơ, tinh bột, saccarozơ và xenlulozơ ta thấy:

– Chỉ Glucozơ có tính chất nhóm chức andehit (phả ứng tráng bạc, khử hidro,…)

– Tinh bột, saccarozơ và xenlulozơ cả 3 đều có phản ứng thủy phân

– Chỉ tinh bột làm iot (tinh bột hấp thụ iot cho màu xanh tím)

– Glucozơ và Saccarozơ cùng có tính chất của nhóm ancol phản ứng Cu(OH)₂. tạo thành dung dịch màu xanh lam.

Mặt khác từ bài viết ta có thể nhận biết một số chất trong hỗn hợp dựa trên các tính chất hóa học khác nhau, ví dụ:

Bằng phương pháp phân biệt các chất sau:

a) Tinh bột, xenlulozơ, saccarozơ.

b) Tinh bột, glucozơ, saccarozơ.

* Hướng dẫn:

a) Cho các chất vào nước, chất tan được là saccarozơ.

Cho hai chất còn lại tác dụng với iot, chất nào chuyển sang màu xanh tím là tinh bột, chất còn lại là xenlulozơ.

b) Cho các chất vào nước, chất không tan là tinh bột

Cho dung dịch của 2 chất còn lại vào tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃, chất có phản ứng tráng bạc là glucozơ, chất không phản ứng là saccarozơ

Hy vọng với bài viết So sánh tính chất vật lý và tính chất hóa học của glucozơ tinh bột saccarozơ xenlulozơ này, các em dễ dàng hệ thống lại được kiến thức và ghi nhớ tốt hơn. Chúc các em học tốt và nếu có góp ý hay thắc mắc, các em hãy để lại nhận xét dưới bài viết để Trường TCSP Mẫu giáo – Nhà trẻ Hà Nội ghi nhận và hỗ trợ nhé.

Bản quyền bài viết thuộc trường trung học phổ thông Sóc Trăng. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận.
Nguồn chia sẻ: Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng (thptsoctrang.edu.vn)