Những phân bón hóa học thường dùng, vai trò của nguyên tố hóa học đối với thực vật – hóa 9 bài 11

Trong sự phát triển của thực vật cũng cần có các nguyên tố hóa học, vậy nguyên tố hóa học như N, P, K, C, O, H, S, Ca, Mg, … có cần thiết cho sự phát triển của thực vật không?

Bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu những loại phân bón nào thường dùng cho thực vật, chúng chứa các nguyên tố nào cần thiết cho sự phát triển của thực vật? và công dụng của các loại phân bón này ra sao?

I. Những nhu cầu của cây trồng

1. Thành phần của thực vật

– Trong thành phần của thực vật: Nước chiếm 90%; Chất khô chiếm 10%: gồm C, H, O, N, K, Mg, S và các nguyên tố vi lượng như B (Bo), Cu, Zn, Fe, Mn (Mangan).

2. Vai trò của các nguyên tố hóa học đối với thực vật

– Nguyên tố Cácbon, Hidro, Oxi (C, H, O): Tạo nên gluxit(đường, tinh bột, xelulozo) của thực vật nhờ quá trình quang hợp.

– Nguyên tố Nitơ (N): Kích thích cây trồng phát triển mạnh. Nguyên tố P: Kích thích sự phát triển bộ rễ thực vật.

– Nguyên tố Kali (K): Kích thích cây trồng ra hoa, làm hạt, giúp cây tổng hợp nên chất diệp lục.

– Nguyên tố Lưu huỳnh (S): Để tổng hợp nên prôtêin.

– Nguyên tố Canxi và Magie (Ca, Mg): Giúp cho cây sinh sản chất diệp lục cần thiết cho quá trình quang hợp.

– Nguyên tố vi lượng cần thiết cho sự phát triển của thực vật. Nếu dùng thừa hoặc thiếu nguyên tố vi lượng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của thực vật.

II. Những phân bón hóa học thường dùng

– Phân bón hóa học có thể dùng ở dạng đơn hoặc dạng kép

1. Phân bón đơn

– Là phân bón chỉ chứa 1 trong 3 nguyên tố dinh dưỡng chính là N,P,K.

a) Phân đạm: Gồm Urê CO(NH₂)₂ chứa 46% N, Amoninitrat NH₄NO₃ chứa 35% N, Amonisunfat (NH₄)₂SO₄ chứa 21% N.

b) Phân lân: Gồm Phôtphat tự nhiên (chưa qua chế biến) ⇒ thành phần chính Ca₃(PO₄)₂ Supephôtphat đã qua chế biến ⇒ thành phần chính Ca₃(H₂PO₄)₂

c) Phân Kali: Gồm Kali clorua (KCl) và Kalisunfat (K₂SO₄) đều dễ tan trong nước.

2. Phân bón kép

– Là phân bón có chứa 2 hoặc 3 nguyên tố dinh dưỡng chính N, P, K.

– Trộn tỷ lệ lựa chọn thích hợp giữa đạm, lân, kali để tạo thành NPK.

– Tổng hợp trực tiếp bằng phương pháp hóa học: KNO₃ (kali và đạm); (NH₄)₂HPO₄ (đạm và lân).

3. Phân bón vi lượng

– Phân bón có chứa 1 số nguyên tố hóa học như: Bo (B), Zn, Mangan (Mn),… dưới dạng hợp chất

III. Bài tập về Phân bón hóa học

* Bài 1 trang 39 SGK Hóa 9: Có những loại phân bón hóa học: KCl, NH₄NO₃, NH₄Cl, (NH₄)₂SO₄, Ca₃(PO₄)₂, Ca(H₂PO₄)₂, (NH₄)₂HPO₄, KNO₃.

a) Hãy cho biết tân hóa học của những phân bón nói trên.

b) Hãy sắp xếp nững phân bón này thành hia nhóm phân bón đơn và phân bón kép.

c) Trộn những phân bón nào với nhau ta được phân bón kép NPK?

* Lời giải:

a) Tên hóa học của phân bón:

KCl: Kali clorua; NH₄NO₃: Amoni nitrat; NH₄Cl: Amoni clorua; (NH₄)₂SO₄: Amoni sunphat; Ca₃(PO₄)₂: Canxi photphat; Ca(H₂PO₄)₂: Canxi đihiđrophotphat; (NH₄)₂HPO₄: Điamoni hiđrophotphat; KNO₃: Kali nitrat.

b) Hai nhóm phân bón:

– Phân bón đơn: KCl, NH₄NO₃, NH₄Cl, (NH₄)₂SO₄, Ca₃(PO₄)₂, Ca(H₂PO₄)₂.

– Phân bón kép: (NH₄)₂HPO₄, KNO₃.

c) Phân bón kép NPK: Trộn các phân bón NH₄NO₃, (NH₄)₂HPO₄ và KCl theo tỉ lệ thích hợp, được phân bón NPK.

* Bài 2 trang 39 SGK Hóa 9: Có ba mẫu phân bón hóa học không ghi nhãn là: phân kali KCl, phân đạm NH₄NO₃ và phân superphotphat (phân lân) Ca(H₂PO₄)₂. Hãy nhận biết mỗi mẫu phân bón trên bằng phương pháp hóa học.

* Lời giải:

+ Phương pháp hóa học nhận biết KCl, NH₄NO₃ và Ca(H₂PO₄)₂:

– Cho dung dịch NaOH vào các ống nghiệm chứa ba mẫu phân bón trên và đun nóng, chất trong ống nghiệm nào có mùi khai là NH₄NO₃, có ptpư như sau:

 NH₄NO₃ + NaOH → NH₃↑ + H₂O + NaNO₃

– Cho dung dịch Ca(OH)₂ vào hai ống nghiệm còn lại, chất trong ống nghiệm nào cho kết tủa trắng là Ca(H₂PO₄)₂, chất trong ống nghiệm không phản ứng là KCl.

 2Ca(OH)₂ + Ca(H₂PO₄)₂ → Ca₃(PO₄)₂↓ + 4H₂O

* Bài 3 trang 39 SGK Hóa 9: Một người làm vườn đã dùng 500g (NH₄)₂SO₄ để bón rau.

a) Nguyên tố dinh dưỡng nào có trong loại phân bón này?

b) Tính thành phần phần trăm của nguyên tố dinh dưỡng trong phân bón.

c) Tính khối lượng của nguyên tố dinh dưỡng bón cho ruộng rau.

* Lời giải:

a) Nguyên tố dinh dưỡng là đạm (nitơ).

b) Thành phần phần trăm của N trong (NH₄)₂SO₄:

M_(NH4)2SO4 = (14 + 4).2 + 32 + 16.4= 132 (g/mol).

Như vậy thành phân nguyên tốt N có trong phân bón là:

 %N = m/M = [(14.2)/132].100% = 21,21%.

c) Khối lượng của nguyên tố dinh dưỡng bón cho ruộng rau:

Trong 132g (NH₄)₂SO₄ có 28 (g) Nitơ

Trong 500g (NH₄)₂SO₄ có x (g) Nitơ

suy ra: x = (28.500)/132 = 106 (g) Nitơ.

Tóm lại, với bài viết về những phân bón hóa học thường dùng, vai trò của nguyên tố hóa học và các nguyên tố vi lượng đối với thực vật các em cần ghi nhớ 2 ý chính:

+ Thực vật có thành phần chính là nước, thành phần còn lại là chất khô do các nguyên tố C, H, O, N, K, Ca, P, Mg, S và một lượng rất ít (vi lượng) các nguyên tố B, Cu, Zn,…

+ Những phân bón hóa học đơn thường dùng là phân đạm, phân lân, phân kali. Phân bón hóa học kép thường dùng là phân NPK, KNO₃, (NH₄)₂HPO₄,…

Bản quyền bài viết thuộc trường trung học phổ thông Sóc Trăng. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận.
Nguồn chia sẻ: Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng (thptsoctrang.edu.vn)