Cây An Xoa là vị thuốc được biết đến với rất nhiều tác dụng rất hữu ích đối với sức khỏe của chúng ta. Vậy cây An Xoa có tác dụng gì? Hãy đọc tiếp bài viết dưới đây cùng THCS Hưng Bình để tìm hiểu kỹ hơn nhé.
Cây An Xoa là cây gì?
Cây An Xoa có có các tên gọi khác như là: Dó lông, Thâu kén lông, Cây ung thư,… Ở nhiều nơi còn gọi lệch đi là cây An so, An soa,… Cây An Xoa có tên khoa học là Helicteres hirsuta Lour, thuộc họ Trôm – Sterculiaceae. Là cây thân gỗ nhỏ, mọc thành cụm và có chiều cao tầm 1,5m. An Xoa là loài cây sống lâu năm, nở rộ nhiều nhất vào khoảng tháng 5 đến tháng 11. Loại thảo dược này được tìm thấy ở vùng núi vì chúng ưa ẩm với tán lá rộng, cây mọc nhiều ở biên giới Lào, Campuchia.
Advertisement
Mô tả cây An Xoa
Cây An Xoa dễ nhận biết với nhiều nét đặc trưng riêng. Bạn có thể nhận dạng cây này thông qua những mô tả chi tiết dưới đây:
Advertisement
Cây An Xoa thuộc giống thân gỗ và ưa mọc theo từng bụi. Chúng chuộng mọc ở những nơi ẩm ướt và ít bị ánh nắng mặt trời chiếu vào. Loại cây này sống được nhiều năm với chiều cao lên đến 3m.
Về đặc điểm: mặt trên và dưới của lá cây An Xoa thường có một lớp lông nhỏ bao phủ. Lá có màu xanh đậm ở trên và màu trắng nhạt ở phía bên dưới. Phiến lá to bằng lòng bàn tay và có hình dáng trái xoan. Hoa của cây An Xoa có màu tím, nhỏ, mọc nhiều ở phần đuôi lá. Quả của cây An Xoa hình thuôn dài rất giống sâu róm, có lớp lông dài bao phủ. Chúng có màu xanh khi còn non và chuyển dần sang nâu đen khi chín.
Advertisement
Cây An Xoa có mấy loại?
Cây An Xoa có hai loại: cây An Xoa tím và cây An Xoa trắng. Cây hoa tím thường được sử dụng nhiều hơn, có chứa nhiều thành phần dược tính và dùng để chữa bệnh tốt hơn. Sau đây là một số đặc điểm của 2 loại An Xoa:
Đặc điểm: Cây An Xoa Tím thuộc cây thân gỗ nhỏ với phiến lá to và thon gọn. Lá của cây dày kèm theo nhiều răng cưa phía xung quanh. Phía dưới của lá có nhiều gân nổi. Bề mặt lá có một lớp lông dày bao phủ.
Hoa của An Xoa tím thường mọc ở cuống lá và đậu quả sau đó. Quả An Xoa thon dài được bao phủ bởi lớp lông mịn. Nếu chạm tay trực tiếp vào có thể bị ngứa.-Màu sắc: Đặc trưng của cây An Xoa tím chính là màu sắc của hoa. Hoa của cây có màu tím nhạt. Quả thì có màu xanh đậm khi còn non và ngả dần sang màu nâu khi chín. Bên trong quả An Xoa có chứa khá nhiều hạt nhỏ.-Mùi vị: Khi hái hoặc sắc nước, cây An Xoa thường tỏa ra mùi hương dịu nhẹ và thanh ngọt, dễ uống.
Khác với cây An Xoa tím, An Xoa trắng to lớn hơn và cây có màu xanh đậm. Lá và quả của cây An Xoa trắng cũng to hơn nhưng không có lớp lông mịn bao phủ. Cây An Xoa trắng rất dễ nhận biết vì các phiến hoa có màu trắng.
Dù cùng chung một giống cây, nhưng An Xoa trắng lại có vị trái ngược với An Xoa tím. Khi sắc nước, An Xoa trắng sẽ có mùi hăng, vị chát và đắng. Chúng khó uống hơn so với cây An Xoa tím.
Cây An Xoa mọc ở đâu?
Loại cây này được phát hiện nhiều nhất ở biên giới các nước Campuchia, Lào và Việt Nam, ở các khu vực rừng núi cao, ven sông, ven suối, nơi ẩm ướt.
Thời gian trước đây, cây An Xoa mọc hoang rất nhiều ở khu vực Tây Nguyên, Bình Phước, Lâm Đồng, các tỉnh miền núi phía Bắc như Hoà Bình, Ninh Bình, Sơn La, Lào Cai,… hay các tỉnh phía miền Trung như Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị,…Tuy nhiên, sau khi được biết cây có nhiều tác dụng tuyệt vời, thì người dân khai thác quá đà dẫn đến cây An Xoa bị giảm sút đáng kể và cạn kiệt đi rất nhiều.
Ngày nay, nhiều nơi đã tiến hành quy hoạch, nuôi trồng cây thuốc thành những vùng dược liệu rộng lớn ở Vĩnh Phúc, Hoà Bình, Đồng Nai, Lào Cai, Bình Phước,…
Cây An Xoa có tác dụng gì?
Toàn bộ mọi bộ phận của cây thuốc gồm thân cành, lá, hoa quả đều có thể được sử dụng để làm thuốc chữa bệnh. Tháng 9 đến tháng 12 là thời điểm này cây thuốc có thành phần dược tính trọn vẹn và cao nhất. Người dân chặt toàn bộ phần cây trên mặt đất, chặt thành từng khúc nhỏ, rửa sạch sẽ rồi đem phơi hoặc sấy khô sau khi đã thu hoạch.
Cây An Xoa khô được bảo quản trong túi kín, để nơi khô ráo, thoáng gió, tránh để ở gần nguồn nước, thỉnh thoảng có thể đem phơi nắng lại để tránh ẩm mốc.
Cây An Xoa có tác dụng gì theo Y học cổ truyền?
Theo Y học cổ truyền, có thể dùng cây thuốc An Xoa để chữa bệnh cho gan, được sử dụng nhiều trong các bài thuốc khác nhau. Tác dụng của cây An Xoa:
- Giúp giải độc, làm mát và hạ men gan, phục hồi và tăng cường chức năng gan, dùng điều trị các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan, men gan cao, suy giảm chức năng gan, bệnh vàng da.
- Hỗ trợ điều trị bệnh ung thư, đặc biệt ung thư gan.
- Chữa mất ngủ, người gầy gò, ốm yếu.
Cây An Xoa có tác dụng gì theo Y học hiện đại?
Cho đến thời điểm hiện nay, có rất nhiều nhà khoa học nghiên cứu về cây thuốc quý này. Các nghiên cứu cho thấy, trong cây An Xoa có chứa các thành phần chính gồm có:
- Alkaloid: Hoạt chất chống lại ung thư, ngăn chặn hoạt động của các gốc tự do gây bệnh, ngăn chặn và kìm hãm sự phát triển của các tế bào ung thư, đặc biệt tốt để điều trị khối u ở gan.
- Flavonoid: Chống oxy hóa, bảo vệ tốt các tế bào trong cơ thể, tái tạo các niêm mạc bị tổn thương.
- Các enzyme và hoạt chất quý khác giúp bảo vệ tế bào và cơ thể.
Từ đó, cây An Xoa được ứng dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh khác nhau, điển hình như:
- Hỗ trợ điều trị ung thư
- Điều trị các bệnh viêm gan A, B, C, xơ gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan cổ trướng, men gan cao, thanh nhiệt, giải độc gan với người uống nhiều rượu, ăn uống không khoa học, điều trị vàng da do suy giảm chức năng gan,…
- Hỗ trợ điều trị các bệnh đái tháo đường và cao huyết áp.
- Chữa bệnh viêm đại tràng: Thành phần Flavonoid giảm viêm, bảo vệ thành đại tràng khỏi sự xâm nhập của tế bào gây viêm và phục hồi niêm mạc đại tràng.
- Chữa bệnh xương khớp người già: Giúp giảm đau lưng, nhức mỏi, đau xương khớp.
- Trị mất ngủ, giảm mệt mỏi, chữa suy nhược cơ thể, an thần, kích thích ăn ngon, ngủ sâu giấc.
Cây An Xoa trị bệnh gì?
Là bài thuốc dùng để chữa trị bệnh ung thư gan. Cây An Xoa được ví như “thần dược” và được rất nhiều người tin tưởng. Có thể sử dụng độc vị An Xoa kết hợp cùng với các vị thuốc khác để chữa bệnh viêm gan virus, dân gian thường sử dụng cây thuốc cùng với cà gai leo và mật nhân để điều trị.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư gan
Sắc nước thuốc cây An Xoa
Với bài thuốc này cần lưu ý không dùng cây An Xoa tươi mà nên sơ chế, đem phơi khô sao vàng hạ thổ trước khi dùng.
Cách làm như sau:
- Chuẩn bị 100g cây An Xoa khô đã sao vàng hạ thổ (lấy cả thân cành, lá) hoặc dùng cây tươi, rửa sạch, chặt thành từng đoạn nhỏ rồi sao vàng.
- Sắc vị thuốc cùng 1.5 lít nước trong khoảng 30 phút cho đến khi còn lại khoảng một nửa.
- Đợi nước thuốc nguội và chia thành 2 phần, uống sau khi ăn 20 phút và uống hết trong ngày.
- Kiên trì sử dụng đều đặn sẽ giúp ngăn ngừa sự phát triển của khối u, chống oxy hóa, bảo vệ tế bào gan, bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối cũng có thể dùng được.
Lưu ý: Thời gian đầu sử dụng (1 tuần đầu tiên) có thể gặp phải các triệu chứng cồn cào bụng, khó chịu,… nhưng không đáng lo ngại, các triệu chứng này sẽ giảm và biến mất sau đó.
Kết hợp với cây xạ đen
Cây xạ đen cũng là một vị thuốc quý nổi tiếng với công dụng chữa bệnh ung thư, trong đó có ung thư gan.
Cách làm như sau:
- 50g cây An Xoa và 50g cây xạ đen (lấy toàn bộ thân cành, lá), rửa sạch rồi đem sao vàng hạ thổ.
- Sắc 2 vị thuốc cùng 1.5 lít nước, đến khi sôi hạ lửa vừa, đun thêm 15 phút cho đến khi cô cạn còn 800ml.
- Một thang thuốc uống hết trong 1 ngày, mỗi lần uống sau khi ăn no 15 phút.
Kết hợp cùng cà gai leo
Thêm một bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư gan mà bạn có thể tham khảo là kết hợp An Xoa cùng với cây cà gai leo.
- Một thang thuốc chuẩn bị 30g mỗi loại cây An Xoa và cà gai leo, sao vàng hạ thổ cho thơm.
- Cho 2 vị thuốc sắc cùng 1 lít nước, đến khi cô đặc lại còn khoảng 600ml thì chia uống trong ngày.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị Viêm gan B
Cách làm rất đơn giản như sau:
- Chuẩn bị 50g cây An Xoa (đã sao vàng hạ thổ), 30g cà gai leo cùng 10g mật nhân.
- Sắc 3 vị thuốc cùng 1.5 lít nước, đun lửa vừa cho đến khi cô đặc lại còn một nửa.
- Mỗi ngày uống hết 1 thang thuốc trên, chia thành 3 lần uống và kiên trì trong thời gian dài. Sau khoảng 1 – 2 tháng sử dụng, nên đi khám và làm xét nghiệm để kiểm định hiệu quả và có hướng điều trị phù hợp.
Bài thuốc dùng cây An Xoa làm thuốc hỗ trợ điều trị bệnh xơ gan
Với bệnh nhân bị xơ gan, suy giảm chức năng gan có thể sử dụng bài thuốc kết hợp với bán chi liên và cà gai leo.
- Sao vàng hạ thổ cây An Xoa tươi, thu về 50g dược liệu khô, thêm 30g cà gai leo và 20g bán chi liên.
- Các loại thuốc rửa sạch, sắc cùng 1.5 lít nước, khi nước thuốc sôi thì hạ nhỏ lửa, đun thêm 15 phút là dùng được.
- Mỗi ngày uống 2 lần sau khi ăn 20 phút, dùng thường xuyên sẽ giúp tái tạo, phục hồi tế bào và chức năng gan.
Cách sử dụng cây An Xoa
Rửa sạch các vị thuốc trước khi sắc uống, sau đó đem sắc với 1,5 lít nước khoảng 20 phút là có thể sử dụng được. Chia ra uống sau mỗi bữa ăn và uống hết trong ngày. Sử dụng thường xuyên sẽ giúp phục hồi tái tạo lá gan ngày càng khỏe hơn.
Cây An Xoa và cây Xạ Đen
Hiện nay, ngoài việc xạ trị, hóa trị thì bệnh nhân có thể dùng bài thuốc này kết hợp với các phương pháp điều trị đó. Một trong số ít những bài thuốc mà chúng tôi muốn giới thiệu cho các bạn đó là bài thuốc kết hợp từ 4 vị thuốc dân gian. Bài thuốc này có hiệu quả cao trong hỗ trợ điều trị ung thư gan.
Cách dùng bài thuốc như sau:
- Cây Xạ Đen gồm cả thân và lá phơi khô: 30g
- Cây Bạch Hoa Xà Thiệt Thảo phơi khô: 30g
- Cây Bán Chi Liên phơi khô: 15g
- Cây An Xoa phơi khô: 25g
Các vị thuốc phơi khô, rửa sạch. Sắc với 1,5 lít nước, đun cạn còn khoảng 400ml, để nguội và cho bệnh nhân uống hết trong ngày, tuyệt đối không để thuốc đã sắc qua đêm. Nên chia nhỏ thành nhiều lần cho bệnh nhân uống ít một sẽ hiệu quả hơn.
Lưu ý khi sử dụng cây An Xoa
Cây An Xoa cần chú ý không dùng cho phụ nữ có thai và đang cho con bú. Không dùng với trường hợp trẻ em dưới 3 tuổi. Với trường hợp từng dị ứng với thảo dược hoặc bất cứ thành phần nào của cây thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Không dùng chung với thuốc Tây, nếu sử dụng thì cần có sự dãn cách ít nhất là 30 phút.
Cây nay khi dùng có thể gây cồn cào ruột. Ngoài tác dụng giải độc gan, An Xoa còn có công năng đào thải độc tố. Bởi vậy khi sử dụng vị thuốc này sẽ có một số trường hợp bệnh nhân vài ngày đầu tiên hay bị cồn ruột, khó chịu.
Theo kinh nghiệm dân gian, hiện tượng này không phải tác dụng phụ mà là cây thuốc đang phát huy tác dụng đào thải độc độc tố ra khỏi cơ thể người bệnh. Chỉ cần kiên trì dùng thêm khoảng 2 tuần, bạn sẽ thấy cơ thể nhẹ nhõm, dễ chịu, không còn cảm giác cồn cào khó chịu thường gặp phải trong những ngày đầu nữa.
Tác dụng phụ của cây An Xoa
- Bụng cồn cào khó chịu, nôn ói, ngứa rát cổ họng.
- Đi ngoài nhiều lần.
- Thèm ăn.
Đây là những tác dụng phụ của cây An Xoa khi mới sử dụng. Tuy nhiên đây là triệu chứng bình thường bởi đó là dấu hiệu các chất có tác dụng với cơ thể. Tùy theo cơ địa của mỗi người mà có thể sẽ xuất hiện những biểu hiện trên. Tuy nhiên không phải ai cũng bị. Nhưng chỉ sau vài ngày là các triệu chứng này sẽ hết.
Người bình thường có uống được cây An Xoa không?
Cây An Xoa không phải là một loại trà, mà nó được coi là một vị thuốc. Vì vậy chúng ta không nên tự ý dùng An Xoa. Cây này chỉ dùng cho người đang điều trị bệnh gan như: Xơ gan, u gan, viêm gan B.
Uống cây An Xoa kiêng ăn gì?
Khi sử dụng cây An Xoa, chúng ta nên kiêng những thực phẩm có tính hàn như cua đồng, cá mè, thịt trâu, ốc, rau dền đỏ, thịt dê, quả sung, nước chè, thuốc lá, sữa tươi,…
Không được để qua đêm nước sắc hoặc trà được làm từ cây thuốc, chỉ nên dùng trong ngày.
Cây An Xoa có chữa được bệnh dạ dày không?
Cây An Xoa là thảo dược lành tính, nên sử dụng cây An Xoa không bị ảnh hưởng đến dạ dày hoặc kích ứng niêm mạc bao tử. Do không kích ứng niêm mạc dạ dày nên nhiều người cho rằng uống An Xoa có thể chữa được bệnh dạ dày. Tuy nhiên, tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh, đồng thời cơ địa mỗi người đều riêng biệt nên hiệu quả mang lại sẽ không giống nhau.
Trên đây là tất cả những lợi ích và tác dụng mà cây An Xoa đem lại cho chúng ta. Hy vọng qua bài viết này bạn đã biết cây An Xoa có tác dụng gì và sử dụng sao cho đúng cách. Nếu các bạn thấy hữu ích thì đừng quên để lại cho THCS Hưng Bình một lượt Like, Comment và Share nhé!
